Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2017

Από το Πάικο στη Δοϊράνη


doirani.jpg

Στον καθρέφτη της λίμνης ΔοϊράνηςΣτον καθρέφτη της λίμνης Δοϊράνης | © Θοδωρής Αθανασιάδης/viewsofgreece.gr

Στην καρδιά της Μακεδονίας, ανάμεσα στις ευρύχωρες πεδιάδες της Αριδαίας, των Γιαννιτσών και του Αξιού, εκεί όπου συναντιούνται οι Νομοί Πέλλας και Κιλκίς, ξεδιπλώνει τη μακρόστενη κορμοστασιά του το όρος Πάικο.
Δεν συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα βουνά της Ελλάδας,
αφού η ψηλότερη κορφή του μόλις που αγγίζει τα 1.650 μέτρα, όμως σίγουρα είναι ένας από τα ομορφότερους και λιγότερο προβεβλημένους ορεινούς όγκους της πατρίδας μας.
Ειδικά αυτήν την εποχή, με τις οξιές που σκεπάζουν το μεγαλύτερο μέρος του να φλέγονται από τα έντονα κοκκινοκίτρινα χρώματα, η περιήγηση στις πλαγιές του βουνού είναι μια αξέχαστη εμπειρία.
Λίγο πιο ανατολικά το μάτι ξαποσταίνει στη θέαση της λίμνης Δοϊράνης που στρογγυλοκάθεται πάνω στα σύνορα της Ελλάδας με τη FYROM αποκαλύπτοντάς μας μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα και λιγότερο γνωστά τοπία της μεσογειακής Ελλάδας.
Ομως το οδοιπορικό μας σ' αυτήν την περιοχή της Μακεδονίας θα ξεκινήσει από μια πολίχνη που έχει ταυτίσει το όνομά της με την παραγωγή εκλεκτών κρασιών!

Γουμένισσα, να την πιεις στο ποτήρι

Η μικρή πολιτεία που απλώνει τις γειτονιές της στα ριζά του Πάικου απέχει από τη Θεσσαλονίκη μόλις 80 χιλιόμετρα.
Το πρόσωπο της σύγχρονης Γουμένισσας μπορεί να δείχνει με μια πρώτη ματιά τσιμεντοποιημένο και άχρωμο, όμως μια σύντομη βόλτα στον πυρήνα της παλιάς πόλης θα σας αποκαλύψει πολυάριθμα ρυτιδιασμένα, ωστόσο καλοστεκούμενα κτίρια του 19ου αιώνα.
Τα εργαστήρια όπου οι τεχνίτες κατασκευάζουν με τον παραδοσιακό τρόπο ψάθινα καλάθια, βαρέλια, λαϊκά όργανα, ακόμα και σαμάρια, θα σας ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο, σε μια εποχή που η Γουμένισσα έσφυζε από ζωή και όλα τα τριγύρω χωριά επισκέπτονταν την αγορά της.
Στην πλατεία της πόλης ξεχωρίζει η κρήνη που έχτισαν Γάλλοι στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η περιοχή βρέθηκε στο επίκεντρο σφοδρών μαχών. Ενδιαφέρον είναι επίσης το Λαογραφικό Μουσείο με αρκετά αντικείμενα από την καθημερινή ζωή και την εργασία των παλαιότερων κατοίκων.
Οι κάτοικοι της Γουμένισσας ασχολούνταν πάντα με τη γεωργία, αλλά οι αγροτικές δουλειές που έφεραν πλούτο και ευημερία ήταν η σηροτροφία και η αμπελουργία, παραγωγικές δραστηριότητες που γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή τον 19ο αιώνα.
Σήμερα βέβαια δεν υπάρχουν εκτροφεία μεταξοσκώληκα, όμως τα αμπέλια της Γουμένισσας που δίνουν τον ομώνυμο οίνο Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας ευημερούν, ενώ τα οινοποιεία εκσυγχρονίζονται και ανταγωνίζονται δυναμικά άλλες γνωστές οινοπαραγωγούς περιοχές της Ελλάδας.
Τα οινοποιεία είναι επισκέψιμα και είναι ενταγμένα στους «Δρόμους του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος».

Από τα αμπέλια στις οξιές

Μοναστήρι του Οσίου ΝικόδημουΗ φρουριακή Μονή του Οσίου Νικόδημου έξω από τη Γουμένισσα | © Θοδωρής Αθανασιάδης/viewsofgreece.gr
Από τους αμπελώνες που απλώνονται γύρω από τη Γουμένισσα εύκολα μπορούν να πραγματοποιηθούν κοντινές εκδρομές σε υπέροχες εξοχικές τοποθεσίες.
Στο κοντινό χωριό Κάρπη αξίζει να αναζητήσετε τη φυσική τοποθεσία Δυο Ποτάμια, με τον καλαίσθητα διαμορφωμένο χώρο και τον αναπαλαιωμένο νερόμυλο. Βορειοδυτικά της Αξιούπολης, κοντά στο χωριό Πηγή (14 χλμ. από τη Γουμένισσα) συναντάμε τη νεότευκτη τεχνητή λίμνη Μεταλλείου.
Σε μικρή απόσταση από το χωριό Πεντάλοφος θα δείτε το επιβλητικό, φρουριακής μορφής Μοναστήρι του Οσίου Νικόδημου που βρίσκεται σε υπέροχο σημείο και ύψος 700 μέτρων.
Αναμφίβολα όμως η ομορφότερη ορεινή διαδρομή είναι αυτή προς το χωριό την Καστανερή που απέχει μόλις 17 χλμ. από τη Γουμένισσα και καθώς είναι χτισμένο σε ύψος 800 μέτρων προσφέρει προνομιακή θέα στην πεδιάδα του Αξιού.
Το χωριό με τα γεροδεμένα πετρόκτιστα σπίτια είναι χτισμένο στις παρυφές το περίφημου καστανόδασους του Πάικου που καλύπτει μια έκταση 4.500 στρεμμάτων και θεωρείται το μεγαλύτερο της Ελλάδας.
Από εδώ συνεχίζοντας τον ασφάλτινο δρόμο που ανηφορίζει τις πλαγιές του βουνού, θα διασχίσετε το πυκνό δάσος οξιάς μέχρι να βρεθείτε στο χαρακτηριστικό οροπέδιο όπου σε ύψος 1.200 μέτρων είναι χτισμένο το χωριό Μεγάλα Λιβάδια.
Ο οικισμός δημιουργήθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα από βλαχόφωνους Ελληνες που εγκαταστάθηκαν εδώ από τα χωριά Σαμαρίνα και Περιβόλι.

Οδηγώντας στη μεθόριο

Από τα Μεγάλα Λιβάδια πολύ ευχάριστη είναι η διαδρομή που οδηγεί στο κεφαλοχώρι Αρχάγγελος του Νομού Πέλλας.
Λίγο πριν αρχίσετε να κατηφορίζετε για το χωριό θα δείτε να ξανοίγεται μπροστά σας η μεγαλόπρεπη θέα προς τις κορφές του άγνωστου μεθοριακού βουνού Τζένα, που απλώνει τη συμπαγή κορμοστασιά του πάνω στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας – FYROM.
Πηγαίνοντας από τον Αρχάγγελο προς την Αριδαία (πορεία δυτική), θα δείτε την παλιά Μονή Αρχάγγελου που βρίσκεται σε μια περιοχή με πυκνή βλάστηση και άφθονα πηγαία νερά.
Ακολουθώντας έναν δύσκολο και γεμάτο στροφές δρόμο που τρέχει ανάμεσα στις κορυφογραμμές, μπορείτε να κατευθυνθείτε ανατολικά προς τη λεκάνη του ποταμού Αξιού.
Εδώ, ανάμεσα στα χωριά Κούπα και Σκρα, αξίζει ακολουθώντας πλακόστρωτο μονοπάτι να αναζητήσετε τη φυσική τοποθεσία με τις γαλάζιες λιμνούλες και τον μικρό καταρράκτη.
Περνώντας από το χωριό Σκρα, γνωστό από τις σκληρές μάχες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μπορείτε να επιστρέψετε στη Γουμένισσα μέσω Αξιούπολης ακολουθώντας την κοίτη του Αξιού.
Στο χωριό λειτουργεί ήδη από το 2002 το Μουσείο Α' Παγκοσμίου Πολέμου & Μάχης Σκρα.

Δοϊράνη, υδάτινα σύνορα

Δεν χρειάζεται να διαθέτει κάποιος ιδιαίτερες γνώσεις γεωγραφίας για να εντοπίσει, ακόμη και με έναν απλό χάρτη, στα ανατολικά του ποταμού Αξιού το σημείο όπου βρίσκεται μία από τις μικρές φυσικές λίμνες της Βαλκανικής.
Η λίμνη Δοϊράνη μοιάζει να στρογγυλοκάθεται ακριβώς πάνω στη μεθοριακή γραμμή που οριοθετεί τα σύνορα Ελλάδας και FYROM (τα 2/3 της λίμνης ανήκουν στη FYROM και τo υπόλοιπο 1/3 στην Ελλάδα).
Η λίμνη απέχει από τη Θεσσαλονίκη 80 χιλιόμετρα, από τη Γουμένισσα 65 και από το Κιλκίς 40.
Οι πυκνοί καλαμιώνες που αφθονούν σχεδόν σε όλο το μήκος των ακτών δημιουργούν ένα μοναδικό καταφύγιο άγριας ζωής.
Στη λίμνη ζουν περίπου 20 διαφορετικά είδη ψαριών που παλιότερα είχαν μεγάλη εμπορική αξία. Μάλιστα το γριβάδι της Δοϊράνης θεωρούνταν το νοστιμότερο των Βαλκανίων!
Η πτώση της στάθμης των νερών και η ρύπανση της λίμνης με αστικά και γεωργικά απόβλητα είχαν αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των ιχθυοπληθυσμών.
Επίσης εδώ φωλιάζουν ή αναζητούν προσωρινό καταφύγιο περισσότερα από 40 διαφορετικά είδη της ορνιθοπανίδας, ανάμεσά τους η λαγγόνα (Phalarocorax pygmeus), η χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) και ο αργυροπελεκάνος (Pelecanus Crispus), που έχουν αναγνωριστεί ως παγκόσμια απειλούμενα (πηγές Ελληνικό Κέντρο Υγροτόπων - Βιοτόπων, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία).
Πολύ κοντά στις όχθες της λίμνης συναντάμε το ομώνυμο χωριό όπου υπάρχουν τελωνείο, πρατήρια βενζίνης, μερικές ψαροταβέρνες και ξενώνας.
Ενδιαφέρον είναι το Μουσείο Λίμνης Δοϊράνης που δημιουργήθηκε σε συνεργασία τοπικών φορέων, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή και του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων.
Μέσα από τα εκθέματα αναδεικνύεται η ιστορία, ο πολιτισμός και το φυσικό περιβάλλον της περιοχής (πληροφορίες τηλ. 23413-50502).
Ακολουθώντας τον περιμετρικό δρόμο που τρέχει κατά μήκος των οχθών, θα πάτε στο χωριό Μουριές που ακουμπά στις νοτιοδυτικές απολήξεις του Μπέλες.
Από εδώ θα προσεγγίσετε τη δασική τοποθεσία Χίλια Δέντρα που έχει χαρακτηριστεί Μνημείο της Φύσης.

 Διαμονή

Μέσα στη Γουμένισσα, στην κεντρική οδό Κουντουριώτου θα βρείτε τον οικογενειακό παραδοσιακό ξενώνα «Δημοσθένης» με 13 δίκλινα, τρίκλινα και δίχωρα δωμάτια, τηλ. 23430-41302 
Στο 3ο χλμ. του δρόμου Γουμένισσας – Γρίβας, σε υπέροχο εξοχικό σημείο υπάρχει η ποιοτική μονάδα «Παρυφές» με υπέροχη θέα, τηλ. 23430-42615 
Στη λίμνη Δοϊράνη λειτουργεί το ξενοδοχείο «Δόβηρος», που διαθέτει 10 άνετα δωμάτια με κλιματισμό, τηλεόραση, χρηματοκιβώτιο και ασύρματο internet, τηλ. 23410-97707
 Κείμενα-Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης/viewsofgreece.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου